Veelgestelde vragen
Hoe worden aanbieders bij de transformatie van de jeugdhulp in Regio WBO betrokken?
Wij geloven in samenwerking met het gehele jeugdhulplandschap. Een net kan nog zo fijnmazig zijn: als je het niet met zijn allen strak blijft trekken, biedt het geen veiligheid. Jeugdhulpaanbieders zijn onze partners met wie we de gezamenlijke verantwoordelijkheid nemen om goede en passende hulp op de juiste plek te realiseren. De juiste en de beste hulp voor de jeugdige, zo dichtbij mogelijk is immers ook onze missie. Daarom hebben we de afgelopen maanden veel gesprekken gevoerd met aanbieders en organiseerden we verschillende bijeenkomst waarin aanbieders werden geïnformeerd en vragen konden stellen.
We kiezen voor strategisch partnerschap: samen met jeugdhulpaanbieders – en de rest van het jeugdhulplandschap – gaan we uitdagingen en opgaven aan. We vragen van aanbieders dat ze samen met ons ontwikkelen, leren, innoveren en inspireren. Op die manier kunnen we tegelijkertijd passende jeugdhulp bieden én de transformatiekracht in het jeugdhulplandschap versterken.
We willen samen met het jeugdhulplandschap aan de slag met een aantal ontwikkelopgaven om de jeugdhulp in de regio te versterken. Vanzelfsprekend zijn de aanbieders hierbij betrokken.
Heeft Regio WBO een gezamenlijke ambitie?
De vijf gemeenten van Regio WBO hebben hun gezamenlijke visie op een sterk jeugdhulplandschap vastgelegd in de Regiovisie. De Regiovisie is geschreven na een gedegen blik op de jeugdhulp in de regio. Wat gaat er goed, wat moet er beter? Waar knelt het en waar mag meer ruimte komen? Wat moeten we nu grondig en misschien op een andere manier gaan aanpakken? De Regiovisie formuleert een consistente koers in een jeugdhulpstelsel dat continu in beweging is. Het is ons kompas voor duurzame transformatie en samenwerking.
In de Regiovisie is niet alles in beton gegoten, maar formuleren we leidende principes, kernwaarden en ontwikkelopgaven op basis waarvan we met het gehele jeugdhulplandschap kunnen werken aan het grote doel: de juiste en beste jeugdhulp, zo dichtbij mogelijk.
Een belangrijk sleutelaspect in de Regiovisie is samenwerking. Samenwerking tussen gemeenten, met de aanbieders en andere partners in het jeugdhulplandschap, met de toegang en met het voorliggend veld.
Voor hoelang is deze visie ontwikkeld?
De Regiovisie formuleert een consistente koers in een jeugdhulpstelsel dat continu in beweging is. Het is ons kompas voor duurzame transformatie en samenwerking. In de Regiovisie is niet alles in beton gegoten, maar formuleren we leidende principes, kernwaarden en ontwikkelopgaven. Deze ontwikkelopgaven pakken we samen met het jeugdhulplandschap op. Er is daarin ruimte voor reflectie, leren, finetuning en aanpassing. Want een pasklaar antwoord op grote vragen is er nog niet. Die gaan we samen zoeken met alle partners. Hoe lang de Regiovisie ‘houdbaar’ is, is dus nog niet bekend. En dat is niet erg.
In hoeverre is de regiovisie en nieuwe inkoop het gevolg van bezuinigingen?
Hoewel budgetten niet leidend moeten zijn in de jeugdhulp, zijn de uitgaven sinds de decentralisatie in 2015 fors toegenomen. Dit heeft grote impact op de gemeentelijke begrotingen. Dit is een landelijk beeld dat ook geldt voor Regio WBO. Het aantal jeugdhulpvragen stijgt en trajecten duren langer. Ook de complexiteit van de jeugdhulpvragen neemt toe. We zien ook dat het beheersbaar houden van het jeugdhulpaanbod met bijna 250 gecontracteerde aanbieders veel inspanning vraagt. Ons leidende principe zorggeld = zorggeld komt hiermee in de knel. Datzelfde geldt voor het samen transformeren van de jeugdhulp.
We zetten in op strategisch partnerschap met een kleiner aantal (samenwerkingsverbanden van) aanbieders. Dit uitgangspunt heeft zeker niet alleen te maken met het beheersbaar houden van de contractkosten. Het open-house model met bijna 250 gecontracteerde aanbieders heeft bijvoorbeeld niet geleid tot de gewenste ontschotting waarmee op- en afschalen van hulp mogelijk is. En juist dat is ontzettend belangrijk voor doorstroom en uitstroom in de jeugdhulp. Er moet dus iets veranderen. Er is meer slagkracht nodig.
We willen samen met het jeugdhulplandschap aan de slag met een aantal ontwikkelopgaven om de jeugdhulp in de regio te versterken. Vanzelfsprekend zijn de aanbieders hier intensief bij betrokken.
In hoeverre is de regiovisie en nieuwe inkoop het gevolg van de kwaliteitsonderzoeken?
De kwaliteitsonderzoeken die momenteel lopen bij een aantal jeugdhulpaanbieders zijn geen aanleiding geweest voor de Regiovisie en vernieuwing van inkoop & partnerschap.
Wat bedoelt de gemeente met "systeemgerichte aanpak (is nog beter dan individueel behandelen)"?
We bedoelen hiermee dat we kijken naar de jeugdige in hun context: dat is het gezinssysteem waarin zij leven en hun omgeving. De gedachte hierbij is dat gezin en omgeving elkaar beïnvloeden. Als we naar de hele context kijken, kunnen we de jeugdige beter en gerichter helpen.
Wat was de aanleiding van de regiovisie?
We hebben de afgelopen jaren in de regio geïnvesteerd om het jeugdhulplandschap beter vorm te geven voor de jeugdige. Er gaat al veel goed, maar we zien dat het nóg beter kan. Er speelt namelijk veel in het jeugdhulplandschap. Er zijn groeiende wachtlijsten, de in- en doorstroom stagneert steeds meer. Veel jeugdhulpaanbieders ervaren een te hoge werkdruk en is er niet genoeg personeel. Er is een hoge prestatiedruk onder jeugdigen én jeugdprofessionals.
Door samenwerken tussen gemeenten, tussen gemeenten en jeugdhulpaanbieders en tussen jeugdhulpaanbieders onderling kunnen deze uitdagingen efficiënter en effectiever aangepakt worden. De regiovisie is hier een goede eerste stap in. Met de regiovisie proberen we wat rust te creëren, zodat aanbieders zich meer kunnen focussen op de inhoud. Voor de best passende jeugdhulp voor de jeugdige, zo dichtbij mogelijk.
Waarom hebben jullie een regiovisie opgesteld?
De Regiovisie vormt het inhoudelijke fundament voor de komende jaren en gaat ons helpen om de uitdagingen van jeugdhulpregio WBO samen en koersvast op te pakken. Wij geloven dat we alleen door samenwerking het regionale jeugdhulpstelsel nog beter kunnen maken. Dit is ook vastgelegd in de Norm voor Opdrachtgeverschap. Het goede nieuws: slagkracht en samenwerking is niet alleen nodig, maar ook uitvoerbaar. Deze Regiovisie is een belangrijke stap hierin. Zo creëren we een consistente koers in een dynamisch veld.
Wie zijn precies het jeugdhulplandschap en hoe hebben jullie hen betrokken?
Zie hier de bloem die het jeugdhulplandschap verbeeldt. Van preventieprofessionals tot verwijzers, van jeugdhulprofessionals tot bestuurders, van ketenpartners tot beleidsadviseurs, van medewerkers toegang tot (samenwerkingsverbanden in het) onderwijs en natuurlijk de ouders. Vanzelfsprekend zijn we ook in gesprek gegaan met jeugdigen die momenteel jeugdhulp in de regio krijgen. Om tot de Regiovisie te komen, hebben we in dialoogsessies, werkconferenties, webinars en ontwerptafels het gehele jeugdhulplandschap gedefinieerd en geconsulteerd. Door integraal te werk te gaan wordt de jeugdige beter geholpen.
Wat waren de uitkomsten van de dialoogsessies?
In februari vonden er 9 dialoogsessies plaats met meer dan 100 verschillende stakeholders uit het jeugdhulplandschap van onze regio. Zo nodigden we bijvoorbeeld jeugdhulpaanbieders uit, maar ook interne collega’s (van WMO tot beleidsadviseurs en procesregisseurs), verwijzers (huisartsen, kinderartsen, CJG, GGD), onderwijs samenwerkingsverbanden, cliëntorganisatie en jeugdigen. Bij verschillende thema’s of ontwikkelopgaven hebben we in dialoog opgehaald wat er in het jeugdhulplandschap leefde en hoe we samen de uitdagingen het beste aan kunnen gaan. Het was mooi om te zien dat er zowel overlap was tussen de verschillende sessies, als welkome nieuwe informatie of andere perspectieven. De uitkomsten van de dialoogsessies hebben we op de website gedeeld.
In hoeverre hebben jullie naar andere regio’s gekeken bij het maken van de regiovisie?
We kijken vanzelfsprekend naar de best practises van andere regio’s. Zo zijn we begin dit jaar op bezoek gegaan bij drie andere regio’s ter inspiratie. Namelijk bij regio IJselland, Hart van Brabant en West-Brabant West. Dat bracht ons waardevolle inzichten, die ons helpen bij het zo goed mogelijk inrichten van de regionale samenwerking. Bij elke regio waren er elementen die zij ons konden meegeven. Ook hebben we jeugdhulpaanbieders gesproken die in meerdere regio’s actief zijn. Zo hoeven we het wiel niet opnieuw uit te vinden en kunnen we nog sneller onze jeugdhulp en regionale samenwerking verbeteren.
Welke ontwikkelopgaven staan er in de regiovisie?
We hebben op basis van beleidsstukken, landelijke ontwikkelingen, werkconferenties, dialoogsessies en ontwikkeldagen zes ontwikkelopgaven opgesteld.
- Zo thuis mogelijk: jeugdigen zo thuis mogelijk laten opgroeien
- Innovatiekracht: urgente thema’s innovatief oppakken door samen te doen
- Participatie jeugdigen: structurele betrokkenheid van jeugdigen en ouders, écht luisteren
- Ervaringsdeskundigheid als expertise: inzetten op ervaringsdeskundigheid in hulpverlening
- Onderwijs en jeugdhulp in verbinding: investeren in een duurzaam en intensief partnerschap tussen onderwijs, jeugdhulpaanbieders en de gemeente
- Samenwerking, triage en verwijzen: eenduidigheid in de toegang, triage en advies voor een overzichtelijk jeugdhulplandschap
Hoe hebben jullie ook jeugdigen en ouders betrokken bij het maken van de regiovisie?
We kunnen geen goede jeugdhulp bieden zonder te weten wat jeugdigen en ouders nodig hebben. Daarom hebben we zowel jeugdigen en ouders, als clientraden op meerdere momenten betrokken bij het maken van de regiovisie. Zo hebben we bijvoorbeeld dialoogsessies met cliëntraden en jeugdigen georganiseerd, maar zijn we ook langsgegaan bij Sterk Huis in Teteringen. We zijn met jeugdigen in gesprek gegaan en geluisterd naar wat zij belangrijk vonden. Dit willen we ook blijven doen en inzetten op stevige participatie van de jeugdige en ouders.
Omdat we het zo belangrijk vinden écht naar jeugdigen te luisteren hebben we de ontwikkelopgaven “Ervaringsdeskundigheid als expertise” en “Participatie jeugdigen” opgenomen. We willen jeugdigen en ouders structureel betrekken bij het bieden van hulp. Door te luisteren naar hun zorgen en hen mee te laten denken kan de jeugdhulp in onze regio nóg beter worden. Ook het bevorderen van ervaringsdeskundigheid in jeugdhulp kan hieraan bijdragen. Dit gebeurt al in de regio, maar in beide ontwikkelopgaven willen we het, waar het bijdraagt, onderdeel maken van het jeugdhulpaanbod.
Hoe zien jullie de rol van de toegang in de regiovisie?
Jeugdigen en gezinnen moeten bij problemen weten waar zij terecht kunnen voor deskundige ondersteuning. Het moet niet uitmaken waar je als jeugdige aanklopt voor hulp, iedereen wordt op dezelfde manier benaderd vanuit dezelfde visie en aanpak. Dat is wat we willen bereiken. Verwijzers uit de gemeentelijke toegang, maar ook andere verwijzers zoals huisartsen, spelen hierin een sleutelrol. Zij zijn de schakel tussen het vrij toegankelijke en de (gespecialiseerde) jeugdhulpaanbieders en de jeugdigen zelf. De bewezen waarde van de toegangen is groot. Wat goed is, houden we goed. Wel is eenduidigheid en uniformiteit een aandachtspunt. De toegangen zijn lokaal georganiseerd en hebben in alle vijf gemeenten een eigen structuur. We gaan in de ontwikkelopgave “Samenwerking, triage en verwijzen” de vijf toegangen betrekken. De ambitie is te kijken waar uniformiteit toegevoegde waarde heeft. Daarnaast is het bundelen van krachten cruciaal voor verrijking van jeugdhulp(beleid), zowel kwantitatief als kwalitatief. We gaan de tijd nemen om inzicht in elkaars werkwijzen te krijgen en de samenhang tussen toegang, triage en advies scherp te maken. Kennisuitwisseling in het jeugdhulplandschap speelt hier een grote rol in. Lokaal realiseren en regionaal ontwikkelen gaan zo hand in hand. De toegang kan dus een belangrijke bijdrage leveren aan regionaal succes.
Hoe zien jullie de rol van het onderwijs in de regiovisie?
Goed en inclusief onderwijs is voor jeugdigen cruciaal. School beslaat voor de meeste jeugdigen een groot en invloedrijk deel van hun leven. Alle jeugdigen horen hier de kans te krijgen zich optimaal te ontwikkelen, ook wanneer ze daarbij extra hulp of ondersteuning nodig hebben. Daarnaast kunnen problemen van jeugdigen op school vaak vroegtijdig gesignaleerd worden. Om die reden moeten we onderwijs en jeugdhulp beter met elkaar verbinden en samen met elkaar laten optrekken. Op die manier wordt de jeugdige beter ondersteund binnen en buiten de klas.
Alle jeugdigen horen op school de kans te krijgen zich optimaal te ontwikkelen, ook wanneer ze daarbij extra hulp of ondersteuning nodig hebben. In de ontwikkelopgave ‘Onderwijs en Jeugdhulp in verbinding’ zetten we in op een duurzaam en intensief partnerschap tussen onderwijs, jeugdhulpaanbieders en gemeenten. De laatste jaren zijn al meerdere initiatieven opgezet om het onderwijs en de jeugdhulp meer met elkaar te laten samenwerken. Samen onderzoeken we wat werkt en breiden dat uit. We willen jeugdhulp zo min mogelijk inzetten als vervanger voor onderwijs. Wel willen we jeugdigen – als dat nodig is – onder schooltijd gebruik laten maken van jeugdhulp als dit het beste is voor de jeugdige. School kan een plek zijn om hulpbehoeften vroegtijdig te signaleren. Door er vroeg bij te zijn kunnen kleine problemen klein blijven.
Staat je vraag er niet bij?
Kijk dan bij de andere veelgestelde vragen over de regiovisie en nieuwe inkoop of mail je vraag naar jeugdhulp@breda.nl.